Moord op Dirk Schaap, Haarlem, 1993

[BoH]

Op maandag 4 oktober 1993 kreeg de politie in Haarlem een melding over een vermissing. Het betrof de 28-jarige Dirk Schaap. Dirk, die probeerde van zijn harddrugsverslaving af te komen, bezocht op 27 september 1993 voor het laatst de verslavingshulp om methadon te halen. Daarna werd hij daar niet meer gezien en een begeleider alarmeerde daarop de politie.  (Ik wil een enorm groot compliment geven aan deze persoon. Hoeveel zullen er niet denken "laat maar, hij/zij zal wel weer teruggevallen zijn")

Agenten besloten diezelfde middag nog om bij het huis van Dirk, aan de Hooimarkt 8 in Haarlem, langs te gaan. Ze gingen het appartement binnen en vonden daar het levenloze lichaam van Dirk in de badkamer. Hij bleek met veel geweld om het leven te zijn gebracht. 

Dirk werd op 2 augustus 1964 geboren in het Limburgse Herkenbosch. Dirk hield van dieren, hardrockmuziek en haalde als jonge jongen regelmatig kattenkwaad uit. Zijn ouders scheidden toen hij nog jong was en kort na de scheiding overleden zijn beide ouders. Dirk woonde nadat zij waren overleden nog een poosje bij de vriend van zijn moeder, maar de twee hadden geen goede band met elkaar. Toen hij 18 jaar was belandde Dirk op straat en kwam in aanraking met drugs, waaraan hij al snel verslaafd raakte. 

Zijn bezorgde zus, die in de stad woonde, haalde hem begin jaren negentig over om in Haarlem te komen wonen. Zo kon zij een oogje in het zeil houden. Dirk probeerde zijn leven een positieve draai te geven door te gaan werken op de productieafdeling van een metaalfabriek, maar het lukte hem niet om deze baan te houden. Dirk moest daarna rondkomen van een uitkering en werd depressief. Hij viel al snel terug in zijn verslaving. Het kan ook andersom zijn geweest: door zijn verslaving had hij hoge kosten en zat waarschijnlijk voortdurend krap bij kas en werd door de uitzichtloosheid daarvan depressief.

Ondanks zijn problemen vond Dirk in 1993 een appartementje aan de Hooimarkt. Daar bezocht zijn zus hem regelmatig en gaf zij hem warmte en aandacht. Dirk, inmiddels een bekende in het drugswereldje van Haarlem, had regelmatig andere drugsgebruikers en dealers over de vloer. Gedurende de dag was hij vaak te vinden in diverse opvangcentra, zoals opvanghuis Vincentius. Ook kwam hij veel op de Grote Markt en in coffeeshop Maximillian aan de Gedempte Oude Gracht.

De geboorte van zijn neefje in 1992 was een sterke motivator om voorgoed te willen stoppen met drugsgebruik. In de loop van 1993 kreeg Dirk te horen dat hij t.z.t. kon worden opgenomen in een afkickcentrum. In afwachting op een plek moest hij zich drie keer per week melden bij het centrum voor de ambulante zorg en methadonverstrekking. Hij hield zich hier trouw aan tot aan die laatste keer in september 1993.  

Wie kan Dirk vermoord hebben en wat is een mogelijk motief? Gedachten:
- Een medegebruiker op zoek naar geld of spullen om drugs te kopen?
- Een willekeurige dealer waarbij zijn schuld te hoog was opgelopen? Het lijkt mij dat als een "afnemer" (te veel) geld schuldig is en nooit iets terugbetaald er wel eens een flinke aframmeling kan volgen, maar je "melkkoetje" vermoorden gaat erg ver. We weten niet veel over de plaats delict of de doodsoorzaak van Dirk. Alleen dat er veel geweld gebruikt is. Kan het een uit de hand gelopen aframmeling/bedreiging zijn geweest, met de dood tot gevolg?
- Wilde iemand zijn methadon stelen om het te verhandelen en liep een ruzie hierover uit de hand? 
- 'Elias' AKA 'de Schele', de vermoedelijk uit Marokko afkomstige dealer uit Den Haag die dagelijks naar Haarlem kwam en zelfs een tijd vanuit Dirks huis dealde en met de noorderzon vertrokken en nooit meer gevonden is? 
-  Iemand heeft geprobeerd met Dirks pinpas te pinnen. Dit betekent dus dat Dirk zijn pincode moet hebben afgegeven, waarschijnlijk onder druk. Er stond echter geen geld meer op zijn rekening want Dirk nam zijn uitkering altijd meteen op, zodat hij cash had. In het drugscircuit is dat de gebruikelijke manier om te betalen. Is de persoon nadat er geen geld op Dirks rekening stond kwaad teruggegaan en is Dirk daarna vermoord. 
- Heeft Dirk geprobeerd een mede-gebruiker uit zijn huis te bannen omdat hij zelf wilde stoppen en afscheid wilde nemen van zijn "drugsvrienden" en is daarbij een ruzie ontstaan? 
- Een buurman die al lange tijd overlast ervoer?
- De huisbaas/huiseigenaar? 
enz. 


Vragen:
Hoe lang gebruikte Dirk al methadon? Wat was de dosering? 
Is er bij de obductie naast methadon andere drugs gevonden in zijn lichaam? 
Wat was de doodsoorzaak? Zijn er (dader)sporen veilig gesteld? 

Ik vraag me dit af om de volgende reden
Als Dirk geen geld meer voor harddrugs nodig had (methadon is een vervanger voor heroïne en is veel goedkoper. Ik weet niet hoe het in 1993 was maar waarschijnlijk werd het vergoed of was het gratis) waarom stond er dan niets meer op zijn rekening? Heeft hij misschien voordat hij clean ging worden zijn openstaande schulden bij dealers zo veel mogelijk geprobeerd af te lossen? Of is hij in tussentijd toch weer gaan gebruiken? In beide gevallen is contact met een dealer (en/of medegebruiker) noodzakelijk geweest.  Of en dat kan natuurlijk ook maar zo, hij had het geld in huis liggen en iemand heeft dat meegenomen.

Het argument dat verslaafde mensen zich niet meer kunnen herinneren welke dag het is of wat er gebeurd is lijkt me schromelijk overtrokken. Dat men niet wilde praten lijkt me logisch. Je zou jezelf kunnen compromitteren en anders ben je een "verrader". Beide geen goed idee in deze scene. Wellicht hebben een aantal dit leven inmiddels achter zich kunnen laten en zijn nu wel bereid het e.e.a. anoniem te vertellen. 

Voor zijn zus (en neefje) was Dirk zoveel meer dan alleen een verslaafde. Ik hoop oprecht dat er nog een keer een einde komt aan hun onzekerheid en deze zaak alsnog kan worden opgelost. 

Enorm stigmatiserend, deze kop; Moord op een drugsverslaafde..... 
https://www.politie.nl/gezocht-en-vermis...20gebracht. 

https://panorama.nl/artikel/504035/de-mo...gouden-tip

https://www.coldcasezaken.nl/dirk-schaap 

[admin]

Inderdaad wel heftig die omschrijving. Soms vraag ik mij af wie de teksten schrijft op de website van de politie, het ene artikel is duidelijk beter dan de ander.

Ik heb zelf sterk de indruk dat Elias' AKA 'de Schele' iets met de zaak te maken heeft of in elk geval meer weet. Bizar dat men hem nooit op het spoor is gekomen. Hoe dan ook is het 'wereldje' een zeer lastige omgeving om aan antwoorden te komen. Gebruikers praten niet snel met de politie, kunnen angst ervaren voor represailles of weten het zich gewoon niet meer te herinneren. Je moet je niet vergissen in wat voor chaos men vaak leeft als gebruiker / verslaafde.

Toch moeten er ook mensen in Haarlem meer weten, ik denk dat er écht meerdere personen zijn die een sleutelrol zouden kunnen spelen in de zaak. Hopelijk durft één van hen uiteindelijk aan om te praten.

[Unlimmented Investigation]

Werden er in 1993 nog geen camerabeelden gemaakt bij pinautomaten?

[admin]

In 1993 werden er wel al camerabeelden gemaakt bij pinautomaten maar was het nog niet zo gebruikelijk als dat tegenwoordig is. Ook was de kwaliteit en opslagcapaciteit een stuk minder. Blijkbaar had deze pinautomaat nog geen camera, - want zelfs hele onduidelijke beelden worden vaak wel door de politie gedeeld. Dat is erg pech in deze zaak

[Unlimmented Investigation]

Idd erg jammer. Gelukkig is de kennis en kunde flink verbeterd

[BoH]

Werden er in 1993 nog geen camerabeelden gemaakt bij pinautomaten?

Ja, dat heb ik ook zitten denken, maar ik vermoed dat de politie daar destijds niet verder mee kwam anders hadden ze waarschijnlijk deze zaak een stuk verder kunnen brengen. Zo zonde.

---

Was de deur geforceerd? Belangrijk om te weten. Als de deur niet geforceerd was kan het niet anders dat Dirk de dader kende en hem zelf binnen heeft gelaten. Ook vraag ik me af waarom hij in zijn badkamer is gevonden. Had hij daar zijn geld verstopt? Is hij daar naartoe gesleept of is hij daar zelf nog naartoe gegaan om zijn verwondingen te verzorgen?

[BoH]

Volgens de moord- en doodslag lijst is Dirk om het leven gebracht met een slagwapen. Dat kan van alles zijn. Van een boksbeugel tot een tafelpoot. 

https://www.researchgate.net/profile/Pau...erland.pdf 

Onwijs triest dat 'Elias' nooit is gevonden door de politie. Toch is er best veel bekend over deze vermeende Elias. Dit betekent dat onderstaande beschrijving (incl. de tekening van hoe hij eruit zou hebben gezien) informatie moet zijn geweest van anderen. Van wie is die informatie afkomstig? Je zou denken van gebruikers (de indruk wordt gewekt dat mensen uit de drugscene niet praten, maar hoe komt men dan in eerste instantie aan de naam en beschrijving?) Of komt de informatie uit Den Haag? Of van medebewoners in het pand Hooimarkt 8 (ik tel 12 brievenbussen) Hij kan net zo goed een heel andere afkomst hebben of mensen op een dwaalspoor hebben gezet, toch? Mijn punt is: hoe betrouwbaar is deze informatie? 

Dit is er allemaal bekend
Van ‘Elias’ wordt gezegd dat hij geregeld bij Dirk over de vloer kwam en zelfs vanuit zijn woning aan de Hooimarkt dealde. De man zou van Marokkaanse afkomst zijn en vanwege een oogafwijking ‘Schele’ zijn genoemd. Daarnaast zou hij woonachtig zijn in de Haagse Schilderswijk en elke dag naar Haarlem afreizen. Ook was hij schijnbaar al jaren illegaal in Nederland en sprak hij gebrekkig Nederlands. Hij heeft ook nog vanuit een huis op de Verspronckweg in Haarlem gedeald. 

Aldus de politie luidt zijn signalement:

- Marokkaanse man
- In 2024 ca. 55 jaar
- 1,65 - 1,75 m lengte
- Mogelijk een litteken in het gezicht (waar?)
- Loenst
- Droeg destijds meestal een zwart leren jack en een spijkerbroek
- Zag er toen verzorgt uit

https://www.youtube.com/watch?v=6li9dbnUfg8 

[C.W.]

Wie vermoordde Dirk Schaap in 1993? Zus Carla: ‘Iemand moet iets weten’
www.rodi.nl
Door Tara van Geldorp

“Mensen denken vaak: ‘oh, hij was toch maar een drugsverslaafde’, maar hij stond op de wachtlijst om naar een afkickkliniek te gaan. Helaas is hem dat niet gegund”, zegt Carla in een oproep voor de Peter R. de Vries Foundation. Deze stichting, opgezet door de misdaadverslaggever, brengt met de campagne ‘Case not Closed’ in 2024 elke week een nieuwe cold case onder de aandacht. Deze week is dat de zaak van Dirk. Het was afgelopen 4 oktober dan ook 31 jaar geleden dat zijn lichaam werd gevonden in zijn woning aan de Hooimarkt.

Nachtmerrie
Op die bewuste dag waren Carla, haar man en hun hond net onderweg naar de hondentrimmer. Die dag daarvoor vierden ze de eerste verjaardag van hun zoon. Terwijl zij via de portiek de flat verlieten, kwamen gelijktijdig twee mannen naar binnen. Ze begroette elkaar, niet wetende dat het de recherche was die hen kwamen inlichten dat Dirk dood gevonden was in zijn woning. Wat een normale maandag hoorde te zijn, veranderde in een nachtmerrie toen Carla en haar man later die dag alsnog het nieuws over haar broer te horen kregen.

Wees
Broer en zus komen oorspronkelijk uit Herkenbosch, een klein Limburgs dorp vlakbij de Duitse grens. Ze scheelden twee jaar en hadden een goede band, Carla: “Een typische broer en zus relatie, we konden niet met en niet zonder elkaar.” Ondanks de scheiding van hun ouders hadden ze een gelukkige jeugd. Dat kwam abrupt ten einde toen Dirk op 15-jarige leeftijd zijn vader dood onderaan de trap vond. Drie jaar later overleed ook hun moeder zeer onverwachts aan een hartaanval.

Op straat
Dirk en Carla woonden destijds samen met de toenmalige vriend van hun moeder. Na haar dood besloot deze man Dirk uit huis te zetten, zonder dat daar enige aanleiding voor was. Hij kon in de weken die volgden bij ouders van vrienden verblijven, maar belandde daarna op straat. Carla vertrok naar Haarlem, waar een halfzus van haar woonde. De 18-jarige Dirk stond er alleen voor. Op straat kwam hij in aanraking met drugs en raakte verslaafd.

‘We konden niet met en niet zonder elkaar’
Carla was toen ook nog maar een tiener en niet op de hoogte van zijn drugsverslaving. Ze maakte zich dan ook nog geen zorgen om hem: “Wij kwamen uit een dorp. Kinderen van nu, vooral in de stad, zijn veel wijzer dan wij op die leeftijd waren.”

Herinneringen geblokkeerd
Met hulp van haar man vertelt ze over de periode dat Dirk naar Haarlem kwam, eind jaren ’80. Carla kan zich dingen moeilijk herinneren uit die tijd. Niet alleen omdat het ruim dertig jaar geleden is, maar ook omdat het een zeer emotionele en traumatische periode voor haar was. Carla: “Soms ben ik dingen kwijt; ik heb veel herinneringen uit die tijd geblokkeerd. Mijn man weet het vaak wel, die komt net binnen.”

Grip
“Wij hebben Dirk naar Haarlem gehaald. We vonden het belangrijk dat hij in de buurt kwam wonen, zodat we meer grip op hem hadden”, vertelt Carla. Rond die periode wisten ze inmiddels van zijn drugsverslaving. Dat had hij hen zelf verteld. Ze hadden ondanks dat goed contact en hij kwam regelmatig een hapje eten. Ook hielp haar man Dirk aan een baan. Dat hield echter niet lang stand omdat zijn verslaving hem in de weg stond.

Brijder
Dirk kwam wekelijks bij Brijder in Haarlem voor methadon. Die verstrekking zat destijds in de Gravinnesteeg. “Hij gaf zelfs zijn laatste methadon nog weg aan iemand die het harder nodig had”, hadden medewerkers na zijn dood aan Carla verteld. Dat hij een behulpzame man was, klopt precies bij het beeld dat ze over haar broer schetst. “Hij was een goedzak en hoorde eigenlijk niet in dat wereldje thuis. Hij was rustig, en niet het type dat stennis ging trappen of vijanden had”, vertelt Carla over haar broer. Het nieuws van zijn dood kwam dan ook totaal onverwacht. Ze had nooit angst om hem te verliezen of het gevoel dat zijn leven in gevaar was.

Levenloos lichaam
Een medewerker van Brijder was uiteindelijk ook degene die maandag 4 oktober aan de bel trok, toen hij een paar dagen daar niet was komen opdagen. Agenten besloten diezelfde dag zijn appartement aan de Hooimarkt te bezoeken. Daar troffen zij zijn levenloze lichaam aan in de badkamer. Hij was met bruut geweld om het leven gebracht en lag waarschijnlijk al een week dood in zijn huis voordat hij gevonden werd.

‘Hij hoorde niet thuis in het drugswereldje’
De politie had dat vermoeden omdat er een week daarvoor, op 27 september, geprobeerd was om geld op te nemen met de pinpas van Dirk. Daarom gingen ze er aan het begin van het onderzoek ook uit van een uit de hand gelopen overval. In zijn appartement kwamen geregeld andere drugsgebruikers en dealers langs. Misschien had een van hen geld nodig en moest Dirk dat met zijn leven bekostigen?

Belangrijke getuige
Er verstreken 25 jaar waarin Carla nooit meer iets van de politie hoorde. Totdat de zaak in 2017 heropend werd en er een cold case team bij haar over de vloer kwam. Pas toen kreeg ze te horen dat de politie een belangrijke getuige zoekt in deze zaak. Ene ‘Elias’ heeft van juni tot en met juli 1993 drugs gedeald vanuit het appartement van Dirk.

Elias, ook wel ‘schele’ of ‘schele marrokkaan’ verbleef illegaal in Nederland en woonde destijds in Den Haag. Hij nam vanuit daar elke dag de trein naar Haarlem om drugs te verkopen. In de periode nadat hij het huis van Dirk verlaatte, dealde Elias nog een korte periode vanuit een huis aan de Verspronckweg. Daar verdween hij na de moord op Dirk plotseling. Niemand heeft ooit meer iets van hem vernomen en de politie komt graag met hem in contact.

‘Zolang niemand praat krijgen we nooit antwoorden’
Carla zegt daarover: “Wat is er dan met deze Elias gebeurd. Is hij ook overleden, of misschien gevlucht naar het buitenland, niemand weet het. Hoe groot is de kans dat hij nog in leven is? Dan moet je het echt van iemand hebben die een verhaal gehoord heeft en daarmee naar de politie stapt. Zolang niemand spreekt, krijgen we waarschijnlijk nooit antwoorden op de wie en de waarom.”

In het jaar voor zijn dood werd Dirk voor het eerst oom. Dat was voor hem een reden om aan zijn verslaving te werken en af te kicken. In september kreeg hij te horen dat hij in aanmerking kwam voor een opname in een kliniek. Carla vertelt daarover: “Hij was trots op zijn neefje en wilde het normale leven weer aangaan. Hij is daar alleen nooit aan toegekomen.”

Politie en media
In de 25 jaar na de moord, heeft Carla het gevoel gehad dat de politie er niet alles aan gedaan heeft om de zaak op te lossen. “De politie zal wel gedacht hebben ‘het is maar een drugsverslaafde, andere mensen die vermoord worden zijn ‘belangrijker’ en krijgen voorrang’. Dat was in ieder geval het gevoel dat ik eraan overhield.”

Ook de media hield zich lange tijd afzijdig. Carla weet te vertellen dat in 1993 er twee kleine krantenartikelen geweid werden aan de moord, maar verder bleef het stil. Na de heropening van het onderzoek in 2017 kwam daar wel verandering in. Zo verscheen de zaak van Dirk in 2018 op een cold case kalender, die jaarlijks verspreid wordt onder gevangenen. Ook werd de moord via een uitgebreide reconstructie in opsporing verzocht onder de aandacht gebracht het jaar daarop.

‘Hoop verlies je niet, ook niet na 31 jaar’
Carla bleef tot die tijd ook zelf uit de media. Ze heeft er naar eigen zeggen heel veel moeite mee om in de publiciteit te komen. “Ik ben niet bepaald het type dat graag in de spotlights staat”, zegt ze grappend. Toch maakt ze soms een uitzondering, in de hoop dat iemand zich naar aanleiding van zo’n oproep zicht toch meldt.

Hoop
Want ondanks dat het inmiddels 31 jaar geleden is “verlies je de hoop niet”, vult Carla aan. Ze vertelt dat er al die jaren zeker momenten zijn geweest waarop ze dacht dat het nooit opgelost zou worden. “Nu de zaak weer meer onder de aandacht is en er nieuwe DNA-technieken zijn, komt er misschien toch ooit gerechtigheid”, vertelt ze daarover.

Meld je
Met name antwoord op de vraag waarom haar broer vermoord is knaagt. Carla: “Met een veroordeling krijg ik mijn broer niet terug, maar als we antwoorden krijgen kunnen we dit na al die jaren toch een plek geven. Iemand moet toch meer weten.” Daarom roept ze iedereen op die meer weet over de moord op haar broer of ‘Elias’: “Meld het als je iets weet. Dat kan ook anoniem. Het zou heel veel voor ons betekenen als we dit eindelijk kunnen afsluiten.”

Bezoek voor meer informatie, of voor het geven van een (anonieme) tip www.peterrdevries.nl. Elke tip kan een verschil maken.